Straffen is zelden een passende consequentie

In de voorgaande twee artikelen is besproken hoe gedrag toeneemt. Door waardering en dwang. In dit artikel gaan wij in op hoe gedrag afneemt. Het laten afnemen van gedrag kan op twee manieren worden bereikt; door middel van straf of uitdoving. In dit artikel wordt ingegaan op straf.

Straf:  Een voorbeeld dat op dit moment speelt in de media.

Vanuit SIRE is een campagne gestart waarin wordt verzocht jongens weer jongens te laten zijn. De boodschap is dat jongens teveel dingen moeten, waardoor hun natuurlijk reflexen worden onderdrukt. Laten we deze campagne eens proberen te verklaren.

Van jongs af aan wordt ons dingen aangeleerd met behulp van straf. Bij straf krijg je iets waar je niet om gevraagd hebt. Jongens die veel energie hebben en geforceerd in de schoolbanken moeten zitten doen dat liever niet en zijn liever vrij aan het bewegen. Zij laten als gevolg daarvan ongewenst gedrag zien. De consequenties bij ongewenst gedrag is nog meer straf, de leerlingen worden door de leerkracht gestraft voor hun ongewenste gedrag met een opmerking, huiswerk of iets anders.  Vanuit de opdrachten die wij doen hebben wij ook veel met jeugdinstellingen te maken. Wij herkennen dat jongens (en meisjes) die veel energie hebben en dit op een ‘ongewenste’ manier laten zien, veelvuldig worden gestraft in plaats dat goed gedrag wordt beloond. Het vervelende is dat we allemaal aangeleerd gedrag herhalen, dus als we veel ervaring hebben met het krijgen van straf, is de kans groter dat we ook zelf straffend zullen zijn naar onze omgeving. De kinderen die opgroeien met straf zullen dit later ook toepassen in hun werkzame leven. Zij hebben dit zo geleerd en weten niet beter dan dat het zo werk.

Vanuit Expeditie Onderstroom maken wij medewerkers en managers bewust welke gevolgen straf heeft en dat je daarmee alleen gedragsverandering bereikt op de korte termijn. Het straffen heeft dan ook veel negatieve gevolgen voor de werkvloer.

Wanneer straf wordt toegepast op de werkvloer is het doel dat de werknemer het gewenste gedrag gaat vertonen. Wanneer de medewerker niet het gewenste gedrag laat zien volgt straf. Een straf is iets geven wat de medewerker niet wil. Hierbij valt te denken aan dat een medewerker moet overwerken, een klus moet doen die hij niet wil of gekort wordt op een verworven recht.

Het inzetten van een straf heeft echter alleen een effect op de korte termijn. Daarbij krijg je gedrag te zien wat wordt gevraagd. Er zal geen stap extra worden gezet. Daarbij is een bijkomend gevolg van straf dat het effect snel uitdooft. Verder kan een gevolg zijn dat men kan gaan berusten op wraak. Dit kan zijn in de vorm van minder medewerking of juist tegenwerking.

Vanuit Expeditie Onderstroom willen wij niet zeggen dat straffen afgeschaft dient te worden. Indien er gedragingen plaatsvinden die niet geaccepteerd kunnen worden, iets dat wij ongewenst gedrag noemen, is straf soms passend. Het effectief inzetten van een straf vraagt wel om vakmanschap. Meer informatie? Neem contact met ons op >>

Maandelijks organiseert Expeditie Onderstroom hoe je het gedrag van medewerkers positief beïnvloed en professioneel handelen stimuleren. Tijdens de verdieping wordt uitgelegd hoe je een cultuur creëert waarin medewerkers goed met elkaar samenwerken. Op het moment dat een plan van ‘het papier af moeten komen’, komt namelijk de echte uitdaging voor organisaties naar boven. Want hoe zorgen zij ervoor dat medewerkers meegaan in datgene wat we van ze verlangen?

Klik hier voor het aanmeldformulier voor de bijeenkomst.