Consequenties; een begrip dat vaak wordt genoemd als het gaat om gedrag. Maar wat zijn consequenties en wat kan je daarmee bereiken? En korte uitleg in twee artikelen.

Leestijd: 3 minuten

Deel 1: Positief belonen,

Bij Expeditie Onderstroom noemen we consequenties; ‘gebeurtenissen die volgen op het gedrag’. Deze gebeurtenissen, positief of negatief, bepalen of het gedrag zich gaat herhalen. In onze aanpak bij cultuur en gedragsverandering kijken wij naar vier categorieën van consequenties, namelijk waardering, dwang, straf en boete. Bij consequentie 1 & 2 (waardering en dwang) zal het gedrag toenemen bij consequenties 3 & 4 (straf en boete) zal het gedrag afnemen.

Samengevat: gedrag neemt toe als iemand iets krijgt wat hij of zij wil, of wil voorkomen dat hij of zij iets krijgt wat niet wenselijk is. Dat is de techniek. Maar hoe zit dat nu in de praktijk?

Laten we starten met waardering, ofwel gedrag dat leidt tot iets dat iemand wil hebben.

Het belonen van gedrag is de krachtigste manier om gedrag te veranderen. Wanneer de beloning in verhouding staat tot de inzet zal het gedrag zich herhalen. Beloningen wordt door iedereen verschillend ervaren. Het kan zelfs zo zijn dat wat voor persoon 1 een fijne beloning is, voor de ander vanzelfsprekend is. Het is daarom belangrijk dat de beloning op de persoon wordt afgestemd en dat er geen gebrek of overdaad van stimulans is. Bij gebrek kan deprivatie optreden (het gedrag dooft uit), bij overdaad neemt de kracht van de beloning af.

Veel mensen denken bij beloning aan geld. Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgeween dat een financiële beloning beperkt effect heeft. Sociale beloning geeft een veel groter effect. Bij beloning gaat het erom dat deze zo snel mogelijk plaatsvindt na het gewenste gedrag en in verhouding staat met de geleverde prestatie. Vanuit Expeditie Onderstroom besteden wij veel aandacht aan sociale beloning.

Voorbeeld:
Een samengesteld team werkt drie maanden aan het implementeren van een nieuw product. Na veel overuren en weekenden doorhalen staat op een vrijdagmiddag het gewenste resultaat. Iedereen is opgetogen dat ze het gehaald hebben. Het product wordt in ontvangst genomen, de opdrachtgever bedankt vriendelijk en verteld dat zij hun financiëlea bonus zullen ontvangen. De werknemers gaan vervolgens naar huis en het team wordt gelijk ontbonden. Twee maanden later wordt de financiële bonus gestort voor de geleverde prestatie. Het team krijgt een beloning maar is inmiddels geen team meer. De teamleden zullen inmiddels zo druk bezig zijn met nieuwe werkzaamheden dat de beloning niet meer in verband wordt gebracht met de geleverde prestatie.

Hetzelfde samengestelde team levert met dezelfde inspanning een nieuw product. De laatste dag van het project wordt vrijgehouden om met elkaar te lunchen. Daarbij zal de opdrachtgever worden uitgenodigd en zal de manager een speech houden over de geleverde prestatie. Tijdens de lunch krijgt iedereen persoonlijke aandacht voor zijn geleverde prestatie en een bos bloemen. Als de lunch om 14:00 uur is afgelopen mag iedereen eerder naar huis. Als verrassing krijgen ze een waardebon mee.

Wanneer de sociale waardering centraal staat zal deze meer effect hebben bij de werknemer en zal het gevoel van waardering ook langer blijven behouden. Het positieve effect hiervan is dat mensen intrinsiek gemotiveerd raken om het gewenste gedrag te blijven doen. Om het bovenstaande voorbeeld terug te halen, medewerkers zullen het niet erg vinden om een extra prestatie te leveren om het product binnen drie maanden op te leveren. Daarbij is het in veel gevallen goedkoper om sociale waardering te geven dan een financiële.

Maandelijks organiseert Expeditie Onderstroom hoe je het gedrag van medewerkers positief beïnvloed en professioneel handelen stimuleren. Tijdens de verdieping wordt uitgelegd hoe je een cultuur creëert waarin medewerkers goed met elkaar samenwerken. Op het moment dat een plan van ‘het papier af moeten komen’, komt namelijk de echte uitdaging voor organisaties naar boven. Want hoe zorgen zij ervoor dat medewerkers meegaan in datgene wat we van ze verlangen?

Klik hier voor het aanmeldformulier voor de bijeenkomst.